CU-jongerenorganisatie PerspectieF stelt vrijdagavond in Putten haar Kernprogramma vast. Dat program is nodig, aldus de opstellers, „om een duidelijke koers te varen met inachtneming van de christendemocratische traditie.”

Het Kernprogramma onderscheidt zes kernwaarden: waardigheid van de mens, beschermwaardigheid van het menselijk leven, beschermwaardigheid van de schepping, vrijheid van de mens, vrijheid van het samenleven en internationale rechtvaardigheid.

De inleiding van het program vermeldt dat PerspectieF „God ziet als de hoogste autoriteit en de ultieme legitimatie van de overheidsmacht.” Op die zin kwam een amendement van het lid Jan Visscher. Hij suggereert –met een verwijzing naar artikel 36 van de Nederlandse Geloofsbelijdenis– de zin te wijzigen in: „PerspectieF erkent dat de overheid door God is gegeven en in Zijn dienst staat.”

Het PerspectieF-bestuur stelde woensdag in een preadvies voor het amendement gewijzigd over te nemen. Het woordje ”ziet” in de oorspronkelijke zin kan worden vervangen door ”erkent”.

„Dat de overheid door God is gegeven, wil niet zeggen dat we er automatisch van uitgaan dat de seculiere overheid in verbinding staat met God en door Hem is gegeven”, licht het bestuur toe. „In de context van Israël en koning Saul was dat wel het geval maar in de moderne context ligt dit anders.”

In een nadere reactie zegt PerspectieF-voorzitter Robert Heij desgevraagd dat „met het amendement de nadruk zou komen te liggen op het punt dat elke overheid door God is gegeven en in Zijn dienst staat. Maar door het zo te stellen, kan dit wrang overkomen als het gaat om een overheid die zijn macht misbruikt of niet naar Hem luistert. Daarom zien wij liever opgenomen dat God de ultieme legitimatie is van de overheid, ontstaan in de tijd van koning Saul, dan dat automatisch elke overheid door God gegeven zou zijn. Dit was concreet het geval in de Bijbelse tijd, maar ligt in deze tijd anders. Denk bijvoorbeeld aan het regime in Noord-Korea.”

Toen partijleider Rouvoet donderdag het preadvies op het amendement onder ogen kreeg, zei hij tegen deze krant dat in de CU „altijd de principiële lijn van de klassieke christelijk-politieke traditie is gevolgd, inhoudende dat de overheid, als instituut, van God gegeven is en in Zijn dienst staat.” Dat ziet dus, vervolgde hij, „op elke overheid, ongeacht welke personen of partijen daarvan deel uitmaken.”

In debatten over de overheid verwijst Rouvoet vaak naar de Bijbelse vermaning om de overheid te gehoorzamen omdát ze van God is gegeven, zoals Romeinen 13 stelt. „Dat hoofdstuk is juist geschreven in een periode waarin de overheid zich niets van God en Zijn gebod aantrok. Dat moet ons dus het nodige te zeggen hebben als de vraag aan de orde komt of –in onze tijd– de overheid wel gehoorzaamd moet worden.”

Rouvoet herkent in de discussie binnen PerspectieF „de spanning tussen het principiële uitgangspunt van de christelijke politiek en de situatie waarin een overheid God niet erkent als hoogste autoriteit en zich niet beschouwt als Zijn dienares.” Tegelijkertijd, vervolgt hij, „mag deze spanning ons er niet toe brengen om het principiële uitgangspunt te relativeren.”

Hoewel Rouvoet niet de indruk heeft dat PerspectieF dat van plan is, neemt hij zich wel voor hierover even contact op te nemen met voorzitter Heij.

Enkele uren later vult het PerspectieF-bestuur „door een interpretatieprobleem” het preadvies op het amendement van Visscher aan: „Primair is dat elke overheid door God is gegeven. (...) Dit betekent niet dat elke overheid gehoorzaam is aan Gods wetten of handelt naar Zijn wil.”

De zin over God als hoogste autoriteit en ultieme legitimatie van overheidsmacht blijft wel in het program staan. „Deze formulering botst niet met de in de grondslag van PerspectieF opgenomen formulering dat de overheid door God is gegeven en in Zijn dienst staat, maar is daaraan complementair.”

„Wij hebben ons standpunt niet gewijzigd”, aldus Heij. Wel vindt hij de vergelijking tussen Israël en de moderne context „niet zo handig geformuleerd.”

Dit artikel verscheen op 26 november 2010 in het Reformatorisch Dagblad.