Redacteur: Marnix Koops

Bewerkt rood vlees is op afstand de grootste boosdoener. Rood vlees staat voor het vlees van zoogdieren zoals het varken en de koe en bewerkt staat voor vlees wat is behandeld om de smaak of houdbaarheid te verbeteren. Voorbeelden zijn salami en ham, rook- en knakworst en diepvriesvlees zoals frikadellen, kroketten en niet verse hamburgers. Al deze producten verhogen de kans op darmkanker. Een biefstukje valt hier dus buiten, en hoewel het rood vlees is, kan qua gezondheid zo’n delicatesse wel gewoon door de beugel, mits het niet vaker dan twee keer per week wordt gegeten.

Ikzelf ben geen vegetariër en eet regelmatig vlees, maar als ik door de supermarkt loop, stoor ik mij aan de manier dat vlees wordt gepresenteerd en verkocht. Twaalf Albert Heijn diepvries hamburgers voor slechts €1,99 geeft geen goede boodschap. Kiloknallers en andere aanbiedingen op een kankerverwekkend product vind ik helemaal onbegrijpelijk. Dit soort lage bedragen leiden tot overconsumptie, vaak bij de lagere inkomens van de bevolking. Als vlees goedkoper is dan groenten en andere gezonde alternatieven kiest de kleine portemonnee vaker voor de ongezonde optie. Daarom pleit ik voor een verhoogde prijs op vlees.

Om overconsumptie van vlees tegen te gaan biedt een vleestaks de beste en efficiëntste oplossingen. In 2007 berekende het Centraal Planbureau dat een heffing van een euro per kilo vlees de schatkist 1,5 miljard euro per jaar zou opleveren. Dat geld kan de schadelijke gevolgen van het vlees eten deels compenseren en ook onderzoek naar vleesvervangers of dergelijke subsidiëren. Eén euro extra betalen voor een kilo vlees kunnen de meeste mensen wel missen, en als dit zou leiden tot een structurele verlaging van vlees eten, zou de vleestaks ook bijdragen aan een gezondere maatschappij. Vlees moet geen luxeproduct worden, maar moet vooral niet de goedkoopste optie zijn in de supermarkt. Ik roep niet op tot het volledig stoppen met vlees eten, maar wel tegen barbecues waar drie braadworsten en twee hamburgers per persoon als normaal worden gezien.

Er zullen zeker mensen zijn die zich in deze argumenten alleen niet kunnen vinden: “wat iemand eet moet hij of zij toch helemaal zelf weten, ongezond of niet”. Dat is misschien waar, maar de meer dringende redenen voor vermindering van de vleesconsumptie heb ik nog niet genoemd: opwarming van de aarde door de CO² uitstoting van de vleesindustrie, het opraken van de zoetwatervoorraden, ontbossing voor het verbouwen van veevoer en de methaanscheten van koeien.

In het kort: voor één kilo rundvlees heb je twintig kilo voer nodig en 6.500 liter water, tel daarbij op de CO² uitstoot van het beest zelf en dan nog de uitstoot van methaan, wat een nog sterker broeikasgas is dan CO² en je beseft dat het biefstukje op je bord toch niet zo’n goed idee is. Daarnaast -voor de dierenliefhebbers- kan het dierenleed een extra overweging zijn om wat minder vlees te gaan eten.

De vervuiler betaalt: vlees eten verhoogt de Nederlandse zorguitgaven en draagt bij aan de opwarming van de aarde –wie dus vlees wil eten zal deze kosten moeten dekken met een kleine, toegevoegde bijdrage. In een land waar het compromis altijd leidend is, zou dit voor de meeste partijen een aanvaardbaar principe moeten zijn.

De VVD en de CDA, onder zware invloed van de vleeslobby, durven de vleestaks nog niet in te voeren, maar andere partijen zoals GroenLinks, D66 en de ChristenUnie pleiten al langer voor deze noodzakelijke maatregel. Laten we hopen dat de nieuwe regering zich meer gaat inzetten voor een gezondere maatschappij en een beter klimaat, en begint met het aanpakken van overconsumptie van vlees. Ondertussen lijkt het mij een goed idee om komende week zelf alvast te beginnen met één vleesvrije dag en daarnaast het bewerkte rode vlees voorgoed te laten staan.