Datum:           30 maart 2017

De heer Voordewind (ChristenUnie): Voorzitter. Een hartelijk welkom aan alle nieuwe collega’s in deze commissie. Ik zie uit naar een goede samenwerking met jullie allen. Ons eerste debat gaat over de vreselijke hongersnood in Afrika. Er is alle aanleiding om hierover het eerste debat te voeren, want er is nogal wat aan de hand. 20 miljoen mensen lijden aan ondervoeding. Dat zijn cijfers, maar als je daar bent geweest of je leest de verhalen in de kranten, dan komt dat heel dichtbij, vooral als je zelf kinderen hebt. Die kinderen daar weten soms niet eens of ze de nacht nog halen. Dan is het onbegrijpelijk dat in de meeste landen waar deze crisis heerst, de uithongering wordt gebruikt als massawapen. In de vier landen waar hongernood heerst, zijn oorlogen aan de gang. Zuid-Sudan vraagt 10.000 dollar per hulpverlener om toegang tot het land te krijgen. De regeringen zelf maken zich amper zorgen over de ramp die zich in hun landen voltrekt. Het is goed om het over geld te hebben, maar er moet ook politieke druk op die regeringen worden uitgeoefend. Wat kan de Minister doen om de vrije toegang van hulpverleners te vergroten, zodat we voorkomen dat geld weglekt naar de regeringen en ervoor zorgen dat het terechtkomt bij de mensen die het nodig hebben? Wat kan zij doen om de veiligheid van de hulpverleners te garanderen? In Zuid-Sudan zijn onlangs weer acht hulpverleners omgekomen.

Het Nederlandse publiek heeft in de mooie actie van Giro555 tot gisterenavond 20 miljoen opgebracht. De Minister heeft daar nog eens 11 miljoen aan toegevoegd, wat ook heel mooi is. Maar de nood is vele miljoenen groter. Er is de komende maanden 4,4 miljard nodig, terwijl er volgens de cijfers nog maar 90 miljoen beschikbaar is. De eigen begroting van de Minister is inmiddels met 1 miljard gekrompen, en hetzelfde geldt voor de noodhulpgelden, die zijn gekrompen met een kwart tot 320 miljoen in 2017. Waarom heeft de Minister gekozen voor Nigeria en Jemen, en niet voor Zuid-Sudan en Somalië? Ook in Kenia en Ethiopië is behoefte aan noodhulp. Wat doet het kabinet extra voor deze landen? Waar komt die 9 miljoen van de Minister vandaan? Komt het uit het bestaande noodhulp-budget of komt dat bedrag bovenop de noodhulpgelden? Het laatste zou beter zijn. Dit jaar is er een meevaller van 2,9 miljard. Heeft de Minister er bij de Minister van Financiën voor gepleit om daarvan een deel te krijgen? Zo niet, is ze dan voornemens om dat bij Voorjaarsnota te doen?

 Over de Dutch Relief Alliance (DRA) het volgende. Natuurlijk is de Stichting Samenwerkende Hulporganisaties (SHO) verantwoordelijk voor Giro555. Maar dat overlapt maar deels met de DRA. De Minister heeft zelf de DRA ingesteld en is daar erg enthousiast over. Is de Minister bereid, 15 miljoen bij te plussen, zodat de organisaties die niet in de SHO-actie zitten, hun middelen en partners kunnen inschakelen?

Ten slotte nog iets over meer structurele oplossingen. Voorheen hebben we flink wat geïnvesteerd in disaster risk reduction. Ook daarvoor is minder geld beschikbaar gekomen. Is de Minister het ermee eens dat wij meer moeten investeren in de preventie van rampen en in de veerkracht van die samenlevingen? Moet er niet meer aansluiting komen tussen acute noodhulp en structurele ontwikkelingen om rampen in de toekomst te voorkomen? Wat gaat de Minister doen om de onderliggende oorzaken aan te pakken? De extreme droogte in Somalië is een van de grootste oorzaken van de hongersnood. We hebben El Niño en La Niña gezien. Dat vraagt om extra inzet op de klimaatadaptatieprogramma ’s en de mitigatieprogramma «s. Wat gaat de Minister op dit punt doen? We zien graag aandacht voor schoon water en hygiëne ter voorkoming van epidemieën.

Voor meer informatie: www.tweedekamer.nl